Betere monitoring moet herstel van bestuivers in Europa ondersteunen
Op 26 november 2025 publiceerde de Europese Commissie een plan dat gericht is op het verbeteren van de monitoring van bestuivers in de EU. De Commissie wil dat alle lidstaten volgens dezelfde methodiek gegevens verzamelen over aantallen en trends van bijen, hommels, vlinders en andere wilde bestuivers. Door deze harmonisatie ontstaat een betrouwbaar Europees beeld van de staat van bestuivers en hun leefgebieden. Dit maakt het mogelijk om nauwkeurig vast te stellen waar populaties afnemen, welke bedreigingen lokaal of regionaal spelen en waar herstelmaatregelen noodzakelijk zijn.
Volgens de Commissie vormt goede monitoring de basis voor effectief beleid. Met consistente data kunnen maatregelen voor herstel gerichter worden ingezet, zoals het creëren van bloemrijke leefgebieden, het beschermen van nest- en overwinteringsplekken en het verminderen van het gebruik van schadelijke pesticiden. Het plan benadrukt dat bestuivers cruciaal zijn voor biodiversiteit, gezonde ecosystemen en de Europese voedselproductie, en dat het huidige gebrek aan data een belangrijke belemmering vormt voor succesvol herstelbeleid.
Dit initiatief is een duidelijke stap vooruit. Een uniforme monitoringsaanpak in alle lidstaten zorgt ervoor dat bestuiversbescherming niet langer versnipperd plaatsvindt, maar dat er een gezamenlijk, onderbouwd kader ontstaat waarbinnen herstelmaatregelen op tijd kunnen worden genomen en hun effectiviteit kan worden beoordeeld. Voor Nederland betekent dit dat overheden, terreinbeheerders en natuurorganisaties actief kunnen aansluiten bij dit Europese systeem, zodat lokale inspanningen beter bijdragen aan het grotere geheel.
Ook burgers kunnen een rol spelen, bijvoorbeeld door bloemrijke tuinen te onderhouden, pesticiden te vermijden en meldingen van wilde bestuivers te ondersteunen via bestaande projecten. Effectief herstel van bestuivers vraagt om gezamenlijke inzet, niet alleen van beleidsmakers maar van iedereen die invloed heeft op het landschap.
Om deze reden organiseert de Bijenstichting elke winter/voorjaar een cursus Hommel herkenning en een cursus Solitaire bijen herkenning.
Het plan van de Europese Commissie biedt hiermee een solide basis om de achteruitgang van bestuivers in Europa serieus en gecoördineerd aan te pakken. Met betere gegevens, heldere prioriteiten en samenwerking op alle niveaus kan het herstel van bijen, hommels en vlinders daadwerkelijk worden versneld.