Pesticiden hebben geen imagoprobleem – ze hebben een bijenprobleem

Reclamebureaus moeten pesticiden redden van hun slechte imago. Je verzint het niet.

Het nieuwste plan van onze overheid: als de boodschap niet bevalt, verander je de boodschap. Geen probleem dat pesticiden jaarlijks duizenden bijen doden, bodemleven aantasten en in onze voeding terug te vinden zijn – nee, het probleem is dat we dat ‘veiligheid’ noemen. En dat klinkt tegenwoordig zó negatief.

Vier ministeries, waaronder die van Volksgezondheid en Landbouw, willen dat we anders gaan denken over bestrijdingsmiddelen. De huidige beeldvorming is te zwart-wit, vinden ze. Daarom schakelden ze reclamebureaus in om het ‘frame’ te herzien. Want stel je voor: burgers zouden nog gaan denken dat deze middelen echt schadelijk zijn.

Van feiten naar framing

Pesticiden hebben volgens de overheid “een imagoprobleem.” Laten we even heel helder zijn: pesticiden zijn ontwikkeld om leven te doden. Of het nu om insecten, schimmels of ‘ongewenste’ planten gaat – dat is hun bestaansreden. En nee, die werking stopt niet netjes op het erf van de boer.

De wetenschap liegt er niet om: neonicotinoïden en soortgelijke middelen hebben bewezen negatieve effecten op bijen, hommels en andere bestuivers. Zelfs bij lage doses raken bijen gedesoriënteerd, worden ze vatbaarder voor ziekten, en vinden ze hun nest niet meer terug.

En wat veel beleidsmakers lijken te vergeten: het verlies van bestuivers is niet alleen een ecologisch drama; het is ook een economische tijdbom. Ruim 70% van de soorten voedselgewassen wereldwijd is afhankelijk van bestuiving door insecten, zoals bijen. In gewicht (=30%) lijkt dat misschien minder, maar in variatie en voedingswaarde maakt het een wereld van verschil.  Minder bijen betekent minder opbrengst, hogere kosten en voedselonzekerheid. Alleen......... die gevolgen merk je pas over vijf, tien of vijftien jaar. (of eerder)

Maar wie dan leeft, wie dan zorgt. Dus kiezen we nu liever voor kortzichtige economische voordelen, zoals het beschermen van winstmodellen van fabrikanten en intensieve landbouw, dan voor toekomstbestendige keuzes die onze voedselzekerheid en biodiversiteit veiligstellen.

“Ach, wat maken een paar bijen uit – als we vandaag maar winst maken. De voedselcrisis lossen we over tien jaar wel met een reclamecampagne op.”