Wetenschappers voorspellen drastische achteruitgang Europese hommelpopulatie
Wetenschappers van verschillende Belgische universiteiten hebben een alarmerende voorspelling gedaan over de Europese hommelpopulatie. Volgens een studie gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature staat een groot deel van de niet-bedreigde Europese hommelsoorten op het punt om 30 procent van hun geschikte leefgebieden te verliezen tegen de periode 2061-2080. Deze onderzoekers, afkomstig van VUB, ULB, UMons, UCL en KU Leuven, baseren hun bevindingen op historische gegevens uit verschillende waarnemingsperiodes tussen 1901 en 1970.
De studie voorspelt dat tussen 32 en 76 procent van de niet-bedreigde Europese hommelsoorten tegen 2061-2080 bijna een derde van hun geschikte leefgebieden zullen verliezen in vergelijking met de periode 2000-2014. De onderzoekers hebben gebruikgemaakt van 400.000 waarnemingen om te bepalen waar hommels momenteel nog in voldoende grote populaties voorkomen. Met behulp van kunstmatige intelligentie hebben ze vervolgens ideale leefgebieden voor elke hommelsoort gedefinieerd.
Uit het onderzoek blijkt dat de meest geschikte leefgebieden zich momenteel bevinden in de Alpen, Benelux, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Polen, terwijl warmere gebieden, vooral in Zuid-Europa, minder geschikt zijn.
Er was al een sterke afname in hommelsoorten te zien tussen de periodes 1901-1970 en 2000-2014, maar de situatie kan nog verder verslechteren. De onderzoekers gebruikten verschillende toekomstscenario's, gebaseerd op factoren zoals klimaatverandering, landgebruik, fossiele brandstoffen, ontbossing en intensieve landbouw, om hun voorspellingen kracht bij te zetten. In het meest pessimistische scenario zouden hommels zich uiteindelijk beperken tot enkele gebieden, vooral in Scandinavië en de Alpen.
De Benelux zou in dit sombere scenario bijzonder zwaar worden getroffen. Alleen in het meest optimistische scenario, waarin onmiddellijk gestopt wordt met het verbranden van fossiele brandstoffen en ontbossing, zou het mogelijk zijn om het uitsterven van hommels in centraal Europa te voorkomen, zo waarschuwt een van de onderzoekers.
De studie benadrukt dat wilde bijen en hommels van cruciaal belang zijn voor de bestuiving van zowel wilde planten als voedingsgewassen. De belangrijkste oorzaken van de wereldwijde afname van deze bestuivers zijn de vernietiging van hun leefgebieden en klimaatverandering. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat deze biodiversiteitscrisis in de komende decennia zal versnellen.
De auteurs van de studie concluderen dat er dringend beschermingsmaatregelen moeten worden genomen, samen met een strikter wereldwijd beleid om de menselijke impact op deze cruciale bestuivers te verminderen. Daarnaast is er behoefte aan strenge regelgeving voor landschapsbeheer op nationale en continentale schaal. Bovenal benadrukken de wetenschappers de urgentie van het snel uitfaseren van fossiele brandstoffen om deze dreiging het hoofd te bieden, en benadrukken ze dat dit alleen mogelijk is als alle landen zich houden aan de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs.
Lees hier de studie (Engelstalig)