Wat te doen met een hommelnest in je tuin of huis?

Voordat we aangeven wat je kunt doen is eerst een uitleg over de levenscyclus van hommels van belang.
Vroeg in het voorjaar wanneer de dagtemperatuur ongeveer 10 graden is kun je de eerste hommelkoninginnen waarnemen.
Ze gaan op zoek naar bloemen om hun energie voorraad aan te vullen. Daarom is het belangrijk om vroeg bloeiende voedselplanten in de tuin te hebben zoals krokus, blauw druifje, hondsdraf, paarse- en witte dovenetel.

Vind je in het vroege voorjaar een verzwakte hommel? Lees hier hoe te handelen.

Zodra ze wat is aangesterkt gaat ze op zoek naar een nestplek. Voor aardhommels is dat meestal een gebruikt muizennest. Maar ze kunnen ook in de spouwmuur nestelen.
Akkerhommels zoeken een plek tussen het hoge gras maar soms ook onder een vuilniscontainer of in een holle ruimte in een tuinschuur.
Ook worden niet gebruikte mezen nestkastjes gebruikt, dit is dan vaak de boomhommel.

De hommelkoningin zal eitjes leggen om zo een nieuw volk te creëren. In het begin staat zij er alleen voor en verzorgt ze haar eerste broed dat uit werksters bestaat.
Daardoor zie je even later in het voorjaar kleine hommels, de werksters. Zij gaan nu voedsel verzamelen en de koningin blijft altijd op het nest. Zo groeit het volk tot 150-400 werksters, de grootte is afhankelijk van de hommelsoort.

In het begin van de zomer worden mannetjes (darren genoemd) en jonge koninginnen geboren. Ze word bevrucht door de mannetjes en gaat daarna veel voedsel verzamelen om een reserve voorraad op te bouwen. In de nazomer/herfst zie je daarom weer grote hommels.
De oude koningin, mannetjes en de werksters sterven in de nazomer. Alleen de jonge koningin blijft leven. Zij zoekt een schuilplek om te overwinteren. Dat kan een oude muizennest zijn, onder een hoop bladeren of in een composthoop.

Hommels zijn niet agressief

Mensen verwarren hommels nog wel eens met wespen en zijn bang dat ze aangevallen zullen worden. (Ook wespen zijn minder agressief dan vaak wordt aangenomen, lees daarom de informatie op Ecowesp eens)
Mensen willen vaak geen hommelnest in de tuin en zullen soms hommels willen bestrijden. Ook rondvliegende hommels worden nog wel eens gedood door de mens uit angst voor steken. Maar dat is helemaal niet nodig. Een hommel is geen agressief dier en ze komen je niet lastig vallen zoals wespen dat kunnen doen. Wespen doen dat vooral in de nazomer omdat ze dan tekort aan zoetstof ervaren en dus op limonade/gebak af komen. Hommels zullen niet zo gauw steken en zullen dit hooguit doen als zij zich in het nauw gedreven voelen of agressief worden gemaakt doordat iemand er naar slaat. Een hommel heeft niet zoals een bij weerhaakjes aan de angel zitten, waardoor hij zijn angel niet verliest tijdens het steken. Hij kan dus meerdere malen steken.

Laat een hommelnest zitten is ons advies.

Hommels hoeven niet gedood te worden. Vroeger konden hommels overal rustig hun kolonies stichten, maar doordat rommelhoekjes worden opgeruimd en de landbouw steeds intensiever is, zijn de natuurlijke nestelgelegenheden afgenomen. Daardoor zullen zij geregeld een nest maken in de buurt van huizen en in tuinen/parken.
Vaak denken dat hommels niet bedreigd worden. Echter dan wordt vergeten dat van de 27 soorten er 17 op de rode lijst staan, dat houdt in dat deze soorten bedreigd zijn of al (bijna) uitgestorven.
In tuinen vind je de wat meer algemenere soorten die ook een plek verdienen om te nestelen.

Overlast?

Wat moet je doen als je toch erg veel last hebt van een hommelnest, bijvoorbeeld omdat de hommels steeds in huis komen.
Als de ingang van het hommelnest vlak bij een deur of raam zit, kunt u bijvoorbeeld een hor plaatsen. Dan kunnen de hommels niet (meer) naar binnen vliegen.
Als de aanvliegroute van een nest een pad kruist bestaat de kans dat de opstijgende hommel per ongeluk tegen je aanbotst als je langs loopt.
Een oplossing voor dit probleem is om een goedkope emmer over de ingang van het nest te plaatsen. Snijd aan een kant van de emmer een flinke ronde hap uit de rand, zodat de hommels er makkelijk doorheen kunnen vliegen. Als u een steen op de emmer legt, voorkomt u omwaaien. De opening laat u wijzen naar de kant waar u het minst loopt. Eventueel kunt u in de buurt van de opening ook nog een pot met lavendel neerzetten, zodat de hommels naar die kant zullen vliegen.
Of je plaatst op enige afstand van het nest en voor het pad een scherm o.i.d. Dat dwingt de hommel om of op te stijgen of links of rechts af te buigen.

Is een hommelnest schadelijk voor je muur?

Hommels, vooral steenhommels en aardhommels, vestigen zich graag in een spouwmuur. De ruimte is precies groot genoeg voor het kleine hommelvolkje. Hommels brengen geen schade aan in de constructie of isolatie van huizen. Hommels kunnen niet knagen, dus ook in spouwmuren zijn ze niet schadelijk. Ze nestelen alleen in een holte die er al is. U zult verder niets van de hommels merken: geen onaangename geuren of ongedierte.

Wilt u in de toekomst toch geen hommels meer in uw spouwmuur wacht dan tot het najaar en plaats dan bijenbekjes in de ventilatie openingen.

Deze roosters voorkomen dat hommels naar binnen komen, je kunt ze bij bouwmarkten en via het internet kopen.

Mocht het echt niet anders kunnen, dan kun je bijvoorbeeld contact opnemen met een imker in je buurt om te kijken of het mogelijk is het nest te verplaatsen. Meestal is het vrij lastig om een hommelnest te verplaatsen. Het zou kunnen als het nest bijvoorbeeld in een vogelnestkastje zit. In dat geval kan het maximaal 50 centimeter per dag verplaatst worden
Bedenk dat het nest maar 1 seizoen op deze plek zit. In het najaar verdwijnen de hommels.
Je zou bijvoorbeeld een nestkast in je tuin kunnen plaatsen, zodat de hommels een plek hebben om hun nest te bouwen. Echter hommels zijn kritisch, lang niet altijd gebruiken ze deze nesten en gaan toch op andere plekken nestelen. Ook oude, gebruikte mezennesten (nestmateriaal laten zitten) kun je daarvoor gebruiken.

Je kunt ook een flyer over hommelnesten downloaden