Gehoornde metselbij
De groep van de metselbijen zijn bekende bezoekers van bijenhotels. De soorten nestelen in gaten in hout of bamboe en smeren de opening dicht met 'cement', daarom de naam metselbijen.
Vorig jaar werd de meest bekende metselbij, de Rosse metselbij, besproken. De Gehoornde metselbij lijkt in eerste instantie op de Rosse metselbij. Er zijn echter enige verschillen.
Eigenschap | Rosse metselbij | Gehoornde metselbij | Opmerking |
Lengte | 8-12 mm | 11-15 mm | |
Achterlijf | Lichtroze | Oranjeachtig | |
Hoorntjes op de kop | Klein, licht gebogen | Groter, recht | Bij de Rosse bij zie je deze vaak niet |
Verspreiding | Algemeen, in heel Nederland | Zeldzamer, schaars in noordelijke provincies | Neemt wel toe! |
De Gehoornde metselbij is een van de vroegste bijen. Bij een temperatuur boven de 10°C verschijnen ze, soms al in februari. Vanaf eind mei is deze bijensoort al niet meer te zien.
Levenscyclus:
Er is één generatie per jaar. Overwintering vindt plaats in een cocon. De soort nestelt in gaten in hout of in een lemen wand. Gaten met een doorsnede van 7-9 mm verdienen de voorkeur.
In zo’n gang kunnen tot wel 12 broedcellen achter elkaar worden gemaakt. Elke broedcel wordt afgescheiden door een tussenwand van leem vermengd met speeksel. In de voorste broedcellen zitten de mannetjes, die komen daardoor in het voorjaar het eerste uit het nest. Ze wachten de vrouwtjes op die 4-12 dagen later verschijnen en paren daar gelijk mee.
De vrouwtjes gaan op zoek naar stuifmeel. Ze verzamelen dit tussen de haren van hun buik. Dat noemen we een buikschuier. In het nest ‘schudt’ ze de stuifmeel van haar buik en stampt ze het stuifmeel aan. Op het stuifmeel wordt één ei gelegd.
Voedsel:
De Gehoornde metselbij is niet kieskeurig, ze zoekt stuifmeel op veel verschillende planten die in het vroege voorjaar bloeien. Wel is het zo dat als één soort plant uitbundig bloeit deze bijen er de voorkeur aan geven om alleen deze plant te bezoeken. We noemen dit ‘bloemvast’; dat is ook het geval bij honingbijen. Daarom zijn Gehoornde metselbijen efficiënte bestuivers.
Nesthulp
Gehoornde metselbijen kun je helpen door een bijenhotel aan te bieden. Zorg ervoor dat de gaten 7-9 mm breed zijn en dat de randen glad zijn (geen splinters). Hang het hotel op een hoogte van ongeveer 1 meter, op een plek waarbij het minimaal een halve dag in de zon hangt.
Het is bijzonder leerzaam voor kinderen om dit te bekijken, ook omdat metselbijen totaal ongevaarlijk zijn, hun angel kan onze huid niet doorboren.
Bijenweetje:
Omdat de Gehoornde metselbij een goede bestuiver is, worden ze in Duitsland gekweekt en voor de bestuiving in fruitboomgaarden ingezet - naast de honingbij - omdat deze soort al bij lage temperaturen vliegt en bloemvast is. Het gevaar is echter dat door kweek ziektes kunnen ontstaan.
Wil je elke maand een gratis bijenportret in je mailbox? Meld je dan hier aan.