Op het bijenbalkon van Nynde: ‘Groen geluk op grote hoogte’
De zomer is in volle gang en mijn balkon is in een paar weken tijd ontploft in één grote weelderige kleurige bloemenzee. Zweefvliegen zoemen rond de gele kamille, akkerhommels en grote wolbijen maken hun ronde bij de betonie, en vlinders fladderen vrolijk rond de beemdkroon. Op ons kleine stukje natuur hoog in de lucht willen we alle nuttige diertjes verwelkomen en een feestmaal aanbieden. Maar hoe benut je elke centimeter van je beperkte ruimte om een biodiverse oase te creëren? En wat doe je met ongewenste gasten? Ontdek in deze blog hoe je met slimme keuzes en creatieve ideeën je balkon kunt transformeren in een bloeiend ecosysteem waar zowel jij als de beestjes volop van kunnen genieten!
Links: het balkon in volle glorie op een zomerdag in juli. Rechts: de hoogte in met een bloeiende bamboetoren van lathyrus.
Kleine ruimte, grote impact
Als je gezegend bent met een groot en zonnig balkon, kun je flink losgaan met planten, potten en bakken die snel de ruimte vullen met groen. Maar een kleiner balkon vraagt om wat meer creativiteit. Heb je bijvoorbeeld beperkte ruimte in de breedte, net genoeg voor een stoel of om de deuren open te slaan? Ga dan de hoogte in! Door verticaal te tuinieren en planten neer te zetten die flink de hoogte in kunnen gaan, bespaar je ruimte in de breedte waardoor je ook meteen meer verschillende planten kwijt kunt. Zo zorg je voor meer biodiversiteit en kun je zelfs het kleinste balkon omtoveren tot een bloeiende haven voor insecten.
Hoger en hoger!
Gebruik om te beginnen zoveel mogelijk de wanden. Plaats een klimrek of span draden over de muur waar je mooie slingerplanten tegenaan laat groeien. Leid ze precies de kant op die jij wil, langs het raam of helemaal tot aan het plafond. Denk bijvoorbeeld aan wilde kamperfoelie, bosrank, passiebloem of klimop. Bijen zijn er dol op.
Zet bloeiende inheemse planten langs de reling in hangbakken, gevuld met gewone margriet, bijenkorfje, duifkruid, wilde marjolein en echte koekoeksbloem. Maak je eigen verhoogde bakken van hout, of laat een rij lange aren met grote kattenstaart en lange ereprijs ver boven de reling uit wuiven zodat vlinders, bijen en anderen diertjes je balkon snel weten te vinden. Vergeet niet al die lange stelen een steuntje te geven, want het zou zonde zijn als ze bij de eerste harde windvlaag omknakken!
Je kunt ook, zoals ik heb gedaan, een piramide maken van bamboestokken en touw, en deze in een grote pot naast je balkondeur zetten. Laat hier lathyrus met haar betoverende vlinderachtige bloemen tegenaan klimmen en geniet de hele zomer van een weelderige geurige bloeiende toren, waar je ook nog rijkelijk van kunt plukken.
Een andere keuze is stapelen. Met oude krukjes, pallets of kratten kun je verschillende niveaus creëren en een gelaagde balkonborder maken. Een simpele truc die ik veel gebruik, is het omdraaien van een lege pot en daarop een andere pot zetten voor extra hoogte. Op deze manier benut je niet alleen de ruimte beter, maar krijgt je balkon ook een speelse uitstraling.
Zet verschillende soorten planten in een grote pot die elkaar opvolgen in bloei. Prop er in het najaar nog wat biologische bloembollen tussen, en je hebt maandenlang bloemenpret. Kies daarnaast voor bossige planten die vertakken met veel bloemen, zoals veldsalie, kattenkruid of herfstaster. Deze planten trekken niet alleen veel vlinders en bijen aan, maar zorgen ook voor een rijke en langdurige bloei. Hoe meer bloei, hoe meer leven.
Tip: voed je planten in juli bij met een handje Bodemliefde of wat voedingskorrels om ze een extra boost te geven. Zo blijven je planten sterk en geniet je samen met de bestuivers van nog uitbundigere bloei!
Links: verse oogst van de blauwe bes. Rechts: plukgeluk van eigen balkon.
Alle kleine beestjes helpen
Hoewel bijen en andere nuttige insecten je balkon verrijken, kunnen ongewenste gasten zoals luizen, schimmels of slakken de bloei van je planten behoorlijk belemmeren. Zo kreeg ik afgelopen zomer onverwachts bezoek van de taxuskever, die flink wat plantjes heeft doen sneuvelen. Dat was even frustrerend, maar ik zette snel mijn schouders eronder en ging door.
De natuur zit nu eenmaal vol verrassingen, en een perfect stukje groen bestaat simpelweg niet. Vooral op een balkon, waar de omstandigheden minder ideaal zijn dan in de volle grond, is het normaal om af en toe wat tegenslagen te hebben. Belangrijk is dat we de balans zo min mogelijk verstoren, de regie met een zachte hand voeren, en vooral geen gif gebruiken.
Ziektes en plagen zijn vaak een teken dat een plant niet helemaal gelukkig is. Vraag jezelf af: staat de plant op de juiste plek? Staat hij misschien te nat of te droog? Krijgt hij genoeg voeding? Met voldoende biodiversiteit op je balkon lossen problemen vaak vanzelf op. Maar soms ontstaat er een overmacht aan ongenodigde beestjes en is extra hulp nodig.
Kies in dat geval voor biologische bestrijding met natuurlijke vijanden, zoals de larven van lieveheersbeestjes tegen luizen en aaltjes tegen slakken. Deze kun je online bestellen bij Biogroei. Je krijgt dan een pakketje met beestjes toegestuurd die je op het balkon kunt loslaten. Zo laat je de natuur haar werk doen en blijft alles in evenwicht. Sneuvelt er toch een plant? Geen zorgen, er is altijd weer ruimte voor een nieuwe, mooie bloeiende plant!
Tip: bladluisinvasie? Zaai Oost-Indische kers in een pot en laat de lange bloeiende ranken langs de wand of balustrade klimmen. Deze plant trekt als een bliksemafleider bladluizen aan, waardoor ze minder oog zullen hebben voor je andere planten.
Genieten van je eigen mini-natuurreservaat
Als je het voedsel voor de bijen kunt combineren met voedsel voor jezelf, ben je dubbel zo gelukkig. Voeg bijvoorbeeld wat aardbeienplantjes of bieslook toe aan je hangbakken. Plant venkel en dille. Of zet een blauwe bes of framboos in een pot. Met al dat gezoem om je heen kun je rekenen op een rijke oogst en volop lekkers om zelf van te snoepen.
Van citroenmelisse, dropplant en kamille kun je heerlijke thee trekken. En wat dacht je van een verticaal kruidentuintje met grote tijm, oregano, rozemarijn, koriander en basilicum? Veel van deze kruiden staan bekend om hun sterke geneeskrachtige werking en als je ze in bloei laat schieten, trekken ze ook nog massa’s bijen aan. Daarnaast zijn veel drachtplanten voor bijen, zoals muskuskaasjeskruid, korenbloem en duizendblad, ook eetbaar voor ons. Met al deze bloemen fleur je dus niet alleen je balkon op, maar ook je bord!
Met een beetje geluk kun je de komende maanden ook je eigen boeketjes van je balkon plukken. Er gaat niets boven de weergaloze zoete geur van een bosje lathyrus op tafel of een vrolijk boeketje met de mooiste bloemen die op dat moment bloeien. Zolang er maar genoeg voedsel te vinden is voor de bestuivers, kun je met een gerust hart plukken voor je eigen plezier!
Zo zie je, je hebt echt geen grote tuin nodig om een bijvriendelijke oase te creëren. Zelfs met een paar zwevende vierkante meters in de lucht kun je een enorme impact maken op de biodiversiteit in jouw buurt. En door natuurlijke vijanden te lokken, wat eetbaars toe te voegen of af en toe een bosje te plukken, kun je zelf ook optimaal genieten en al het groene geluk samen met de beestjes delen!
