Aardhommel

Bijenportretten: Aardhommel (Bombus terrestis)

Hommel is dat een bij? Jawel, de hommels, Latijnse naam van het geslacht hommels is Bombus en ze behoren tot de familie van de bijen. Hommels zijn de meest bekende bijen omdat iedereen deze dik behaarde, brommende insecten wel eens in zijn tuin ziet vliegen.

De gewone aardhommel is een van de meest voorkomende hommels in Nederland.

De koningin kan al midden februari tevoorschijn komen uit haar winterschuilplaats. In een composthoop of onder een hoop bladeren heeft ze overwintert. Ze gaat op zoek naar voedsel om weer aan te sterken. Daarna gaat ze op zoek naar een plek waar ze een nest kan maken. Dat is vaak een oud muizennest, maar ook andere ruimtes kunnen geschikt zijn. Soms nestelen ze in een spouwmuur, je ziet ze dan via de roosters van een buitenmuur naar binnen vliegen. Is dat slecht voor je huis? Nee, ze knagen slechts een klein holletje in de isolatie. Dit nest wordt slechts één zomer bewoont. Wil je niet het volgend jaar er weer een hommelnest komt op een andere plek in je spouwmuur? Zorg er dan voor dat je in de winter een gaasje in de opening aanbrengt waardoor de hommels er niet in kunnen.

Het nest van een aardhommel stelt niet veel voor, het is een kommetje. Daarin legt ze een aantal eieren. Zodra uit de eieren de larven komen worden ze gevoed met stuifmeel. Na een verpopping verschijnen de werkster hommels. Deze zijn onvruchtbaar en kleiner dan de koningin. Deze werksters gaan voor het nest zorgen en gaan op zoek naar voedsel voor de andere larven. De

koningin blijft op het nest. De hele zomer kom je deze brommers tegen in je tuin. Het brommen zegt niets over hun humeur maar heeft een belangrijke functie. Stuifmeel zit vaak vast aan de helmdraad. Door het trillen van de hommel (dat veroorzaakt het brommende geluid) wordt het stuifmeel losgetrild. De hommel poetst het stuifmeel in haar vacht van haren en neemt het zo mee naar het nest.

Naast de Aardhommel komt in Nederland ook de Wilgenhommel en de Veldhommel voor. Ze hebben allemaal een witte achterlijfspunt en twee gele banden. Ze zijn voor de leek nauwelijks te onderscheiden.

Echter als je begin februari een hommel tegenkomt kun je er haast zeker van zijn dat het de Aardhommel is. De Wilgenhommel heeft een knik in de gele band op het borststuk, voor de rest zijn ze niet van de Aardhommel te onderscheiden.

De Veldhommel is kleiner en de gele banen zijn vaak wat meer citroengeel. De koningin verschijnt pas in april. Bovendien komt de Veldhommel voornamelijk op zandgrond en in de duinen voor. Bezit je een tuin op klei­ of veengrond dan zal het bijna altijd een Aardhommel zijn en soms een Wilgenhommel. In juni worden mannetjes en jonge koninginnen geboren. De jonge koninginnen moeten veel eten om een flinke vetvoorraad op te bouwen. Ze paren met de mannetjes. Al in eind juli/begin augustus zoeken deze koninginnen een winterschuilplaats. De oude koningin en de werksters sterven in de nazomer.

Weetje: al vele jaren worden Aardhommels gekweekt voor de bestuiving van o.a. komkommer, paprika en tomaten in kassen.

 Voedselplanten

Omdat de hommels zo vroeg al vliegen is het aanbod aan voedsel dan nog erg beperkt. Je kunt hommels helpen door vroeg bloeiende soorten aan te planten zoals: wilg, bolgewassen zoals krokus, maar ook vroegbloeiende planten zoals longkruid word erg gewaardeerd. Daarnaast zie je de hommels vaak op wilde planten als hondsdraf en paardenbloemen.

Nestelgelegenheid:

Nestelgelegenheid aanbieden is niet nodig. Belangrijker is om voor een winterschuilplaats te zorgen. Dus laat een composthoop vanaf augustus met rust of laat een hoop bladeren liggen. De zogenaamde winterbeurt van een tuin (al het blad verwijderen, alle vaste planten afknippen) is zeer slecht voor hommels en allerlei andere insecten. Je ontneemt ze daarmee hun winterschuilplaats.

Wil je elke maand een gratis bijenportret in je mailbox? Meld je dan hier aan.